Szanowni Państwo,
pszczoły to bardzo ważna grupa owadów zapylających, która wymaga szczególnej ochrony. Przemawia za tym fakt, iż na świecie około 78% spośród wszystkich gatunków roślin jest owadopylna, dlatego w uprawach rolniczych obecność zapylaczy często wpływa korzystnie na podwyższenie plonu oraz na jakość plonu. W Polsce około 60 gatunków roślin uprawnych bardzo pozytywnie lub pozytywnie reaguje na odwiedzanie przez owady zapylające. Wśród nich jest znaczna grupa roślin, dla których obecność zapylaczy jest bardzo korzystna, chociaż w pewnym stopniu są one samopylne. Do takich roślin należą: rzepak, rzepik proso, gorczyca, mak, len, łubin żółty, wyka ozima, groch siewny, peluszka czy seradela. Zwłaszcza rzepaki
mieszańcowe potrzebują pszczół do dobrego zapylenia. Natomiast drugą grupę gatunków roślin stanowią takie, których plon jest uzależniony wyłącznie, lub prawie wyłącznie od owadów. Należą tu: gryka, słonecznik, lucerna, esparceta, sady, owoce jagodowe (truskawki, maliny, porzeczki, agrest), warzywa, kapusta na nasiona i inne.
Spośród roślin ogrodniczych, około 140 gatunków, w tym 15 gatunków drzew owocowych i krzewów, około 60 gatunków warzyw i ponad 60 gatunków uprawnych roślin leczniczych, jest owadopylna. Ponadto zapylenia wymagają rośliny ozdobne: 50 gatunków drzew, 90 gatunków krzewów i ponad 120 gatunków roślin ozdobnych. Plon nasion koniczyny jest niemal w 100% uzależniony od zapylaczy, a plon malin czy truskawek uprawianych bez dostępu owadów zapylających jest plonem niehandlowym. Zatem w polskim rolnictwie i ogrodnictwie plon wszystkich upraw roślin oleistych, pastewnych, owoców i warzyw, a także roślin strączkowych zależy całkowicie lub w dużym stopniu od owadów zapylających. Zapylanie roślin przez owady wpływa korzystnie nie tylko na cechy ilościowe, lecz również jakościowe plonu. Nawet najlepsze zabiegi agrotechniczne i ochrona chemiczna nie przyniosą oczekiwanych rezultatów jeżeli rośliny będą odizolowane od dostępu owadów zapylających.
Pszczoły są zatem niewątpliwym sprzymierzeńcem rolnika, lecz niestety zdarzają przypadki, że giną na skutek jego nieświadomych działań. Mając na względzie sygnały o zdarzających się wytruciach pszczół – przekazuję do ewentualnego wykorzystania, instrukcję opracowaną w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach, opisującą sposób postępowania w takich przypadkach wraz ze wzorem protokołu, jaki należy sporządzić w przypadku wytrucia.
INSTRUKCJA POSTĘPOWANIA PRZY POBIERANIU PRóBEK DO BADAŃ LAORATORYJNYCH, REALIZOWANE PRZEZ PIWet-BIP, PRZY PODEJRZENIU O OSTRE ZATRUCIE PSZCZóŁ ŚRODKAMI OCHRONY ROŚLIN
Z wyrazami szacunku
Jarosław Haleniuk
z-ca dyrektora
Wydziału Środowiska i Rolnictwa