Historia

Pierwsza, wyraźnie skrystalizowana, administracyjna przynależność terenów stanowiących dziś gminę Terespol, związana była z województwem trockim, w ramach którego utworzony został powiat brzeski, obejmujący swym zasięgiem także tereny na zachód od Bugu. W 1520 r. wielkie województwo trockie zostaje podzielone na mniejsze jednostki - powstało wówczas między innymi województwo podlaskie ze stolicą w Brześciu. W 1566 r. król Zygmunt August podzielił województwo podlaskie na dwie części: województwo podlaskie ze stolicą w Drohiczynie oraz brzeskolitewskie ze stolicą w Brześciu Litewskim - w jego granicach pozostały tereny nad Krzną i Bugiem wchodzące w skład powiatu brzeskiego. Stan ten utrzymywał się aż do II rozbioru I Rzeczpospolitej, kiedy to Rosja zagarnęła prawobrzeżną część powiatu Brzeskiego wraz z Brześciem. W państwie polskim pozostała zachodnia, przedbużańska część powiatu z Terespolem, Neplami i Kobylanami. Weszła ona w skład utworzonego na sejmie w Grodnie województwa Podlaskiego.

Jesienią 1954 r. Sejm PRL uchwalił ustawę o reformie podziału administracyjnego wsi i powiatów. W miejsce dotychczasowych gmin utworzono o wiele większa liczbę mniejszych jednostek administracyjno- terytorialnych mniejszego rzędu - gromad. Na mocy tej ustawy Wojewódzka Rada Narodowa w Lublinie podjęła 5 października 1954 r. decyzje w sprawie nowego podziału powiatów na gromady, tworząc w powiecie bialskim w sumie 50 gromad (w miejsce dotychczasowych 20 gmin). Na terenach nad Krzną i Bugiem zaczęły funkcjonować nowe jednostki administracyjne - miasto Terespol i gromady: Błotków Duży, łobaczew Duży, Małaszewicze, Bohukały, Berezówka, Dobratycze. Później niektóre z gromad zlikwidowano.

Kolejna reforma administracyjna PRL z 1 stycznia 1973 r. przywróciła do życia gminy, o wiele większym obszarze niż przed 20 laty. W powiecie bialskim utworzono 11 gmin, w tym Terespol z obszaru dotychczasowych gromad:

• Błotków Duży

• wsi Krzyczew, Neple, Starzynka i Kuzawka z gromady Bohukały

• wsi Małaszewicze Duże, Podolanka i Zastawek z gromady Małaszewicze.

Ponieważ w ośrodkach miejskich, liczących poniżej 5 tys. mieszkańców i nie będących siedzibami powiatów, utworzono połączone urzędy administracyjne dla miasta i gminy bezpośrednio do niego przylegającej, na mapie administracyjnej polski pojawił się nowy twór - Urząd Miasta i gminy w Terespolu.
W ten sposób w granicach gminy Terespol, z siedzibą Miejsko- Gminnej Rady Narodowej i Urzędu Miasta i Gminy także w Terespolu, znalazły się następujące sołectwa:

Błotków Duży, Bohukały, Koloniec, Dobratycze, Kobylany, Kołpin- Ogrodniki, Koroszczyn, Krzyczew, Kukuryki, Kuzawka, Lebiedziew, Lebiedziew Kolonia, Lechuty Duże, Lechuty Małe, Łęgi, Łobaczew Duży, Łobaczew Mały, Małaszewicze Duże, Małaszewicze Małe, Małaszewicze Stacja, Michałków, Michałków Kolonia, Murawiec, Neple, Podolanka, Samowicze, Starzynka, Zastawek, Żuki.

W 1975 r. zlikwidowano powiaty, a duże województwa podzielono na mniejsze. Miasto- gmina Terespol znalazła się w granicach województwa bialskopodlaskiego. Ostatnia reforma administracyjna, z 1 stycznia 1999 r. zlikwidowała małe województwa, przywróciła duże i po 24 latach - także powiaty. Zniknęło z mapy Polski województwo bialskopodlaskie, pojawił się za to powiat bialski z siedzibą w Białej Podlaskiej. Jedną z 19 gmin tworzących ten powiat jest gmina Terespol.

Tak więc po blisko 200 latach reorganizacji związanych z zaborami, wojnami, okupacjami i zmianami systemu politycznego w Polsce, wykrystalizował się układ administracyjny, którego trwałym elementem jest gmina Terespol - skrawek ziem nad Bugiem i Krzną, stanowiący w granicach dzisiejszej Polski ostatek ziem dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego województwa brzesko - litewskiego.

26  września  1991  roku Rada  Ministrów  przyjęła  rozporządzenie „w sprawie  podziału  lub  połączenia niektórych  miast  i  gmin, w  których  dotychczas  działały  wspólne  organy  oraz  zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib”. W § 1 rozporządzenia zapisano: „Dokonuje się podziału wspólnych organów działających w miastach  i  sąsiadujących  z  nimi  gminach  oraz  ustala  się  nazwy  gmin i siedziby ich władz, zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia”. W załączniku tym wymieniono samodzielną gminę wiejską Terespol.

Po reformie administracyjnej z 1 stycznia 1973 roku na mapie Polski pojawiła sięnowa jednostka administracyjna miasto i gmina Terespol. W takim kształcie miasto-gmina Terespol przetrwała do 1991 roku, najpierw w latach 1973-1975 w granicach województwa lubelskiego, a od 1 czerwca 1975 roku – w granicach nowoutworzonego województwa bialskopodlaskiego.

 

28 lutego 1992 roku odbyła się pierwsza historyczna sesja samodzielnej Rady Gminy Terespol. Głównym punktem programu obrad był  wybór  władz  gminy.  Przewodniczącym  Rady  Gminy  został
Mieczysław Romaniuk, wówczas dyrektor Zespołu Szkół Kolejowych w  Małaszewiczach,  a  wójtem  gminy  –  Krzysztof  Iwaniuk,  dotychczasowy burmistrz miasta i gminy Terespol. Zarząd Gminy rozpoczął urzędowanie przy ul. Wojska Polskiego 47 w Terespolu, w przedwojennym budynku Zarządu Gminy Kobylany (w latach 1954-74 Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Błotkowie).

Mieczysław Romaniuk – przewodniczący Rady Gminy Terespol otwiera pierwszą sesję Rady

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

29 grudnia 1992 roku zatwierdzono herb gminy